Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji

11-05-2005

 

11 lat więzienia za tybetańską flagę

Wiarygodne źródła TCHRD informują o skazaniu na kary 11 lat więzienia – za zawieszenie zakazanej flagi Tybetu – dwóch mnichów z Tybetańskiej Prefektury Autonomicznej Kardze (chiń. Ganzi) prowincji Sichuan: dwudziestodwuletniego Lobsanga Khedrupa z Dado i dwudziestosześcioletniego Gjalpo z Szungten w okręgu Kardze.

W ostatnich latach Kardze stało się głównym ośrodkiem chińskich represji z największą liczbą aresztowań, zatrzymań i innych naruszeń praw człowieka na terenie Tybetu. Na lokalnej wieży, z której zagłuszane są zagraniczne rozgłośnie radiowe, wielokrotnie zawieszono tybetańskie flagi.

Według źródeł TCHRD Gjalpo został aresztowany w styczniu 2004 roku; Lobsanga Khedrupa zatrzymano miesiąc później w rodzinnym mieście. Przez wiele miesięcy obaj przebywali w ścisłej izolacji, a krewnym nie udzielano żadnych informacji o miejscu pobytu i stanie zdrowia uwięzionych. Pierwsze doniesienia pojawiły się dopiero po wydaniu wyroku przez Pośredni Sąd Ludowy Kardze. Skazanych osadzono w więzieniu w Darcedo.

Uwięzienie i skazanie obu mnichów narusza wiele przepisów chińskiego kodeksu postępowania karnego. Aresztowano ich arbitralnie i skazano bez uczciwego procesu, podczas którego mogliby próbować dowodzić swojej niewinności. Krewnych nie poinformowano o aresztowaniu przez niemal rok. Osadzeni nie mogli korzystać z prawa do odwiedzin. Sprawa Lobsanga Khedrupa i Gjalpo stanowi również jawne pogwałcenie postanowień podpisanego przez Chiny Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, który w artykule 9 stanowi, że „Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Nikt nie może być arbitralnie zatrzymany lub aresztowany”, oraz artykułu 9, wedle którego „Nikt nie może podlegać arbitralnemu zatrzymaniu, aresztowaniu lub wygnaniu”, i artykułu 10 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: „Każda osoba jest uprawniona, na warunkach pełnej równości, by jej sprawa była sprawiedliwie i publicznie rozpatrzona przez niezawisły i bezstronny sąd, który zdecyduje o jej prawach i obowiązkach albo o zasadności jakiegokolwiek oskarżenia w sprawie karnej skierowanej przeciwko niej”.

Priorytetem rządu ChRL jest zjednoczenie kraju i utrzymanie stabilizacji społecznej. Drażliwość problemu Tybetu sprawia, że władze chińskie brutalnie tłumią wszystko, co uznają za przejaw „separatyzmu” lub „nacjonalizmu”, zakazując m.in. posiadania flagi tybetańskiej, portretów przebywającego na wygnaniu Dalajlamy i wszelkich publikacji o charakterze politycznym. Zdaniem władz stanowią one „zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa”.

Z danych TCHRD wynika, że w grudniu 2004 roku w więzieniach i aresztach Tybetu przebywało 146 znanych więźniów politycznych. Niemal wszystkich skazano za korzystanie z podstawowych praw i wolności, a formalnie – za „zagrażanie bezpieczeństwu państwa”.

Rząd ChRL musi jasno zdefiniować pojęcie „zagrażania bezpieczeństwu państwa” w kodeksie postępowania karnego, by położyć kres gwałceniu podstawowych praw swoich obywateli. TCHRD wzywa władze ChRL do przeprowadzenia uczciwego, publicznego procesu Lobsanga Khedrupa i Gjalpo i zapewnienia im gwarantowanego w kpk prawa do korzystania z usług obrońcy. Ponieważ czyny przypisywane obu mnichom są wyłącznie wyrazem ich opinii i sprowadzają się do korzystania z podstawowych praw człowieka, TCHRD wzywa także władze chińskie do ich natychmiastowego zwolnienia.