Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji

25-07-2006

 

Dziesięć lat więzienia za notatki

 

Tybetańskie Centrum Praw Człowieka (TCHRD) otrzymało potwierdzone informacje o skazaniu na 10 lat więzienia Tybetańczyka, który prowadził notatki o historii Tybetu. Dwudziestodziewięcioletni Dolma Kjab odbywa karę w więzieniu Czuszur (chiń. Qushui) w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.

Dolma Kjab (znany również pod pseudonimem literackim Kelsang Gjaco) został aresztowany 9 marca 2005 roku w Lhasie, gdzie pracował jako nauczyciel historii w szkole średniej. Z zamiłowania pisarz, prowadził notatki zatytułowane „Poruszenie w Himalajach” (chiń. Sao dong de Himalayashan), omawiając w 57 rozdziałach zagadnienia takie jak demokracja, suwerenność Tybetu, Tybet pod komunistycznymi rządami, kolonializm, religia, wiara itd. Pracował również nad tekstem o warunkach geograficznych, wspominał w nim również jednak o drażliwej kwestii rozmieszczenia i liczebności chińskich garnizonów wojskowych.

 
Po aresztowaniu został przewieziony do aresztu śledczego Biura Bezpieczeństwa Publicznego TRA, nazywanego potocznie Seitru. 16 września 2005 roku Pośredni Sąd Ludowy w Lhasie skazał go na karę 10 lat więzienia za „zagrażanie bezpieczeństwu państwa”. Krewni Dolmy wnieśli apelację, ale 30 listopada wyrok utrzymano, a skazanego przewieziono do nowo otwartego więzienia Czuszur. Komendantura odmówiła jednak przyjęcia, ponieważ Dolma zapadł w areszcie na gruźlicę, skierowano go więc do szpitala, z którego wrócił do więzienia w marcu 2006 roku.

 
TCHRD wyraża najwyższe zaniepokojenie losem Dolmy Kjaba i wzywa organizacje praw człowieka oraz społeczność międzynarodową do zabiegania o jego uwolnienie. Wyrok Dolmy wydaje się jawnym naruszeniem fundamentalnej wolności słowa, bez której nie ma mowy o korzystaniu z innych praw człowieka. „Każda jednostka – stanowi artykuł 19 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka – ma prawo do wolności poglądów i wypowiedzi; prawo to obejmuje nieskrępowaną wolność posiadania poglądów oraz poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei, wszelkimi środkami i bez względu na granice”.

 
TCHRD wzywa do podjęcia natychmiastowej interwencji w tej sprawie Specjalnego Sprawozdawcę ONZ ds. Promocji i Ochrony Wolności Słowa, Ambeyi Ligabo, oraz Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO).

 

 

 

Dolma Kjab urodził się w 1976 roku w wiosce Ari, w okręgu Czilen (chiń. Qilian) Tybetańskiej Prefektury Autonomicznej Codziang (chiń. Haibei) prowincji Qinghai. Jego ojciec nazywa się Khecun, a matka Dolma. W 1984 roku rozpoczął naukę w szkole podstawowej. Po ukończeniu okręgowej szkoły średniej w 1995 roku przeszedł kurs nauczycielski i podjął pracę w szkole średniej w rodzinnym okręgu. Później kontynuował studia w Pekinie, a w 2003 roku wyjechał do Indii, gdzie uczył się hindi i angielskiego. Do Tybetu wrócił w maju 2004 roku i do chwili aresztowania pracował jako nauczyciel w szkole średniej w Lhasie.