Teksty. Z perspektywy Tybetańczyków

 

Jontenowi zabitemu kulami

Oser

 

gdybym nie widziała tego zdjęcia

samo imię

oznaczałoby po prostu jednego z rodaków

pożartych w ostatnich latach

w dodatku jest popularne w Tybecie 

nazywał się tak choćby mnich z klasztoru Sera, który mówił na mnie Acza

nie mogę go przez to przeoczyć, czytając wydłużającą się codziennie listę zabitych

tamten Jonten pochodził z Rebgongu i pewnej nocy w roku ziemnej myszy

został zabrany z niezliczonymi współbraćmi przez czingdrol magmi

na poniewierkę po zasadzkach doczesnego padołu

mam jednak to zdjęcie

które imię Jonten

zmienia w deszcz łez

nie mogących utulić bezkresu okupowanej ziemi

miękkie czarne włosy, ogorzałe policzki

wspólny los, który karmił nas campą

w jednej chwili przenoszą mnie między przodków, siostry, braci

z żywotów minionych i tego

Jontenie, pasterzu z Draggo

pierwszego dnia roku smoka z innymi bez imion zabity chińskimi kulami

które przeszyły zawieszony na piersi gał

czy ten biały konik zaniósł cię już na szczyt ośnieżonej góry?

 

 

 

 

 

Przypisy

 

„Jonten" - w naszym języku oznacza wiedzę, kulturę. Imię to nosił jeden z zabitych 23 stycznia 2012 roku, gdy paramilitarna policja otworzyła ogień do demonstrantów w Draggo, w Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej Kardze prowincji Sichuan. Miał czterdzieści dziewięć lat. Zdjęcie znalazłam w sieci.

„Popularne w Tybecie" - brzmienie słowa Tybet oddaję chińskimi znakami. W tradycyjnej geografii tybetańskiej nasz kraj podzielony jest na trzy regiony, od lewa do prawa: Górny, Środkowy i Dolny (stare przysłowie powiada: „Na górze Ngari, pośrodku U-Cang, na dole Kham"), nazywane też Amdo, U-Cangiem i Khamem, a dziś administracyjnie podzielone między chińskie prowincje Gansu, Qinghai, Sichuan, Yunnan oraz Tybetański Region Autonomiczny.

„Z klasztoru Sera" - jednego z trzech, obok Drepungu i Gandenu, najsłynniejszych w Lhasie.

„Acza" - po tybetańsku „starsza siostra".

„Rebgong" - nazwa tybetańska, leży w obecnej Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej Malho prowincji Qinghai.

„Rok ziemnej myszy" - kalendarza tybetańskiego, czyli 2008.

„Czingdrol magmi" - po tybetańsku „chińska armia", którą w Chinach nazywają Armią Ludowo-Wyzwoleńczą.

„Campa" - mąka z prażonych ziaren jęczmienia, narodowa potrawa tybetańska.

„Draggo" - znów nasza nazwa, obecnie w Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej Kardze prowincji Sichuan.

„Pierwszego dnia roku smoka" - chińskiego kalendarza księżycowego, 23 stycznia 2012.

„Gał" - po tybetańsku relikwiarz.

 

 

 

 

 

 

 

 

między 26 a 31 stycznia 2012