Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji
TCHRD Update
31 stycznia 1999
 
 
 
 
Aresztowani za powrót z Indii
 
 
 

 
Trzydziestoczteroletni Dziampel Dzinpa pochodzi z okręgu Hre Czuj w Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej w Sichuanie. Do Indii przyjechał w 1985 roku i wstąpił do klasztoru Sera, w którym studiował do 1996 roku, kiedy to postanowił wrócić do Tybetu, by spotkać się z krewnymi. 20 lipca 1996 został aresztowany przez policję w Lhace za posiadanie tybetańskich książek.

Policjanci przewieźli go najpierw do Szigace, a potem do więzienia w Njari. Spędził tu cztery miesiące, regularnie przesłuchiwany i torturowany przez ośmiu funkcjonariuszy BBP. Z reguły, związanego, kopano i bito tym, co nawinęło się pod rękę.

Oficjalnie aresztowano go 24 września 1996. Został oskarżony o “posiadanie tybetańskiej flagi niepodległościowej, zdjęcia Dalajlamy, materiałów dotyczących tybetańskiego rządu na wychodźstwie, modlitwy o długie życie XI Panczenlamy oraz 20 broszur z wystąpieniami Dalajlamy” na podstawie artykułu 102 (52) i (63) Kodeksu Karnego ChRL, który mówi o rozpowszechnianiu “kontrrewolucyjnej propagandy”. Skazano go na rok więzienia i pozbawiono praw publicznych na dwa lata. Wyrok odbywał w więzieniu Njari, gdzie zbierał fekalia i nawoził nimi warzywa. Dziampel Dzinpa został zwolniony we wrześniu 1997.
 
 

Dwudziestosześcioletni Dolker Kjab pochodzi z okręgu Maczu w prowincji Gansu. Do Indii trafił w 1990 roku; przez dwa lata i siedem miesięcy uczęszczał do szkoły Bir Suja. Potem przez rok pracował jako nauczyciel w szkole Chauntra. W marcu 1994 wrócił do rodzinnego miasta i rozpoczął naukę w szkole Nubczung Mirig.

27 i 31 marca 1995 aresztowali go policjanci z dochodzeniówki w TPA Ganan. Podczas pierwszego przesłuchania został brutalnie pobity. 31 marca było jeszcze gorzej. Przez dwanaście dni, związany, wisiał na belce pod sufitem. Następne cztery miesiące spędził w areszcie Ganan. Potem przeniesiono go na trzy miesiące do okręgowego aresztu Maczu, z którego wrócił do Ganan, by w końcu trafić do więzienia Lingszak, gdzie został oficjalnie aresztowany.

Sąd Ludowy w Kainlho skazał go na trzy lata więzienia i utratę praw publicznych na dwa lata za “działalność kontrrewolucyjną”, “propagowanie ideologii niepodległościowej” i “zagrażanie jedności socjalistycznego państwa” – art. 102 (33), (52) i (60) kk. Po ogłoszeniu wyroku Dolker został przewieziony do więzienia nr 2 w Gansu, gdzie był “reformowany przez pracę”.

Więzienie nr 2 leży w południowej części “kaju” Hojrik. Składa się na nie osiem oddziałów i cztery pododdziały. Wyroki odbywa tu ok. dwa tys. więźniów – Tybetańczyków, Chińczyków, Ujghurów i Mongołów. Więźniowie pracują od 8 rano do 9 wieczorem przy obróbce metalu i drewna, w tkalniach i warsztatach, szyją i naprawiają buty.

Dolker siedział na oddziale piątym, gdzie kroił i szył rękawice. Więźniów traktowano źle. Od 1992 roku musieli mieć własne koce, pościel i materace. Brakowało opieki medycznej – Dolker twierdzi, że z tego powodu we wrześniu 1997 zmarło siedmiu więźniów. Obowiązuje zakaz praktykowania religii, egzekwowany szczególnie surowo w okresie wszelkich świąt. W Gansu wiele się mówi o handlu organami chorych więźniów.

W latach 1996-97 w więzieniu nr 2 zmarło na skutek bicia i złych warunków od 40 do 50 więźniów. Z różnych raportów wynika, że handlowano pobranymi od nich organami.


[powrót]