Tybetańskie Centrum Praw Człowieka i Demokracji
TCHRD Update
22 listopada 2000
 
 

Śmierć kolejnego więźnia politycznego


Szolpa Dała, sześćdziesięcioletni krawiec z Lhasy, zmarł rankiem 19 listopada 2000. Wszystko wskazuje na to, że kilka dni przed śmiercią przewieziono go z więzienia Drapczi do szpitala. Nie znamy przyczyny śmierci. Władze nie wydały rodzinie zwłok i nie pozwoliły na odprawienie tradycyjnych rytuałów dla zmarłych. Żona Szolpy, Lhakpa Dolma umarła w sierpniu 1987, gdy odbywał on poprzedni wyrok. Mieli ośmioro dzieci.

Szolpa był robotnikiem, potem zajął się krawiectwem. Po raz pierwszy aresztowano go 29 września 1981 za rozpowszechnianie ulotek niepodległościowych. Został skazany na dwa lata więzienia i pozbawiony na rok „praw politycznych”. Sześć miesięcy spędził w areszcie śledczym Guca, a pozostałą część wyroku w więzieniu Sangjip.
W sentencji wyroku Przejściowego Sądu Ludowego TRA (nr 17/1982) napisano: „W 1980 roku Szolpa Dała oraz oskarżeni Lobsang Czoedar i Cering Lhamo spotkali się w domu Lobsanga Czoedara, i zaprojektowali ulotki, wzywające do niepodległości Tybetu. Później, wraz z oskarżonym Lobsangiem Łangczukiem, napisał broszurę o historycznym statusie Tybetu oraz ulotkę, zatytułowaną Dwadzieścia lat tragicznych doświadczeń”.
Następnie Szolpa miał nakłonić swego wuja i Kunsanga, pracujących w spółdzielni budowlanej, do przepisania owych ulotek. Udając, że chce skopiować księgę religijną, Szolpa pożyczył ze spółdzielni powielacz i wydrukował ponad 160 plakatów niepodległościowych i zakazanych flag niepodległego Tybetu. W rozpowszechnianiu ich pomagali mu Dhondup Dordże i Lobsang Czoedar.
Po wyjściu z więzienia pracował przez rok w okręgu Njethang. 8 listopada 1985 roku aresztowano go za rozpowszechnianie ulotek, w których pisał o pogarszającej się sytuacji Tybetańczyków i protestował przeciwko chińskiej okupacji. Przed sądem stanęło wraz z nim ośmiu młodych Tybetańczyków. Tym razem skazano go na cztery lata w Outridu (przemianowanym później na „Więzienie lhaskie”) i na rok odebrano prawa polityczne.
Szolpę aresztowano po raz trzeci w sierpniu 1995 roku w Lhasie. Oskarżono go o rozpowszechnianie zdjęć Panczenlamy, którego wskazał Dalajlama, ale w Lhasie mówiło się, że aresztowanie miało charakter „prewencyjny”, gdyż władze obawiały się, że byli więźniowie polityczni mogą próbować zakłócić obchody trzydziestolecia TRA. Wiarygodne źródła podają, że w śledztwie grożono mu egzekucją.
Wyrok na Szolpę i jego przyjaciela Topgjala zapadł 8 sierpnia 1996. W sentencji nie ma słowa o sprawie Panczenlamy: „W latach 1993-94 oskarżony [Szolpa] Dała polecił Dhondupowi Dordże i Ratoe Dale sporządzić listę więźniów politycznych – zarówno byłych, jak i odbywających wyroki. Co więcej, w lipcu 1993 oskarżony Topgjal przygotował trzy reakcyjne dokumenty, które Szolpa Dała przekazał klice Dalaja”.
Topgjal nadal odbywa sześcioletni wyrok w Drapczi. Szolpę skazano na dziewięć lat więzienia i pozbawiono praw politycznych na trzy lata. Jego wyroki opiewały łącznie na piętnaście lat więzienia.


[powrót]