TIN News Update
29 stycznia 2004

Yang Chuantang gubernatorem Qinghai

Yang Chuantang, były wicesekretarz partii Tybetańskiego Regionu Autonomicznego (TRA) i zastępca członka Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin (KPCh), został mianowany 14 stycznia gubernatorem prowincji Qinghai, która obejmuje większą część dawnego Amdo, czyli północno-wschodniego regionu Tybetu. Na tym samym posiedzeniu Stałego Komitetu Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (ZPL) prowincji Qinghai Zhao Leji, który 20 października 2003 roku zrezygnował z funkcji gubernatora, by ustąpić miejsca Yangowi, został mianowany przewodniczącym regionalnego ZPL. Zhao zastąpił Su Ronga, który objął równoległe stanowisko w sąsiedniej prowincji Gansu. Wcześniej, w sierpniu 2003 roku, Zhao przejął po Su funkcję sekretarza partii Qinghai.

Yang Chuantang zajmuje obecnie drugie miejsce w hierarchii władzy w Qinghai*. Jako wicegubernator (chiń. renmin zhengfu fu zhuxi), pełniący jednocześnie obowiązki gubernatora (chiń. renmin zhengfu daili zhuxi), faktycznie kierował administracją prowincji już od października 2003 roku.

Zhao Leji, sekretarz partii Qinghai, jest najwyższym przywódcą prowincji, a dodatkowa nominacja na przewodniczącego ZPL daje mu jeszcze większy prestiż. Czterdziestokilkuletni Zhao, który uzyskał wcześniej rangę ministra (chiń. bu zhangji), zasiada również w KC KPCh.

Nominacje te, podobnie jak zmiany personalne we władzach prowincji z końca 2003 roku, są częścią wypracowanego wcześniej kompromisu, który polega na geograficznych roszadach na najwyższych szczeblach. Mają one dać Qinghai młodszych (większość mianowanych ma silne związki z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Chińskiej), bardziej kompetentnych przywódców. Zhao i Yanga uważa się za ludzi pierwszego sekretarza KPCh Hu Jintao, który, jak się wydaje, „położył rękę” na Qinghai. Wskazuje to na wagę, jaką Hu przywiązuje do Qinghai i przejęcia osobistej kontroli nad wszystkimi regionami etnicznego Tybetu.

Przeniesienie Yanga do Qinghai i wyniesienie go na stanowisko gubernatora ma charakter szczególny. Deklarowanym celem takich roszad na najwyższych szczeblach jest „zdobywanie doświadczeń” w różnych warunkach, jednak TRA i Qinghai są bardzo podobne. W wywiadzie, jakiego udzielił Dziennikowi Qinghai 21 października 2003, Yang wielokrotnie podkreślał „więzi” między tymi prowincjami. Powiedział nawet, że Qinghai jest „pozycją wsparcia” (chiń. da hou fang) dla TRA. Termin ten ma przede wszystkim charakter militarny i odnosi się do logistyki i sytuacji na froncie; tu miał zapewne oznaczać „dostęp” i „zaplecze”. Yang wspomniał też, że „80 procent ludności i towarów przepływa przez Golmud”. „Przepływ populacji” (chiń. ren liu) może się odnosić do tranzytowej funkcji tego miasta, przez które przejeżdża większość podróżnych z Chin, ale również do kadr, robotników napływowych i wojska.

„Bogate dziedzictwo kulturalne” i „ogromny potencjał” oraz „surowe środowisko”

Fragment wywiadu Yanga odnosi się do tybetańskiego charakteru Qinghai. Pytany o wrażenia z prowincji, mówi o klasztorze Kumbum, który – słusznie – nazywa „jedną z sześciu głównych świątyń szkoły gelug buddyzmu tybetańskiego”, oraz o piosence „Qinzang Gaoyuan”, śpiewanej przez słynnego tybetańskiego piosenkarza Jadonga i wielu innych, również chińskich, artystów. Opisująca piękno krajobrazu tybetańskiego pieśń zrobiła karierę dzięki ścieżce dźwiękowej głośnego filmu dokumentalnego z lat dziewięćdziesiątych, który opowiada o chińskim urzędniku, podróżującym po Tybecie i pomagającym mieszkańcom Ngari (chiń. Ali), jednego z najuboższych regionów w zachodnim TRA. Miał on też adoptować tybetańskie dzieci i wysyłać je do szkół w Chinach. „Qinzang Gaoyuan”, dosłownie „Płaskowyż Qinghai-Tybet”, jest neologizmem; w oficjalnej nomenklaturze ChRL określa on to, co na całym świecie oznacza słowo „Tybet”. W Chinach „Tybet”, (chiń. Xizang), odnosi się wyłącznie do TRA.

Yang zaczyna od zachwytów pięknem Qinghai, podkreślając, że mają tu swe źródła „rzeki-matki narodu chińskiego, Żółta, Jangcy oraz Mekong” i sugerując w ten sposób, że sama „natura” związała te ziemie z ChRL. Choć mówiąc o historii, posługuje się określeniami takimi jak „bogate dziedzictwo kulturalne” czy „nagromadzenie bogactw kultury” (chiń. ji dian – termin pozytywny, sugerujący jednak minioną świetność), przyszłość prowincji kojarzy się temu byłemu pracownikowi koncernu petrochemicznego z „ogromnym potencjałem”, „bogatymi zasobami”, imponująca listą minerałów oraz produktów roślinnych i zwierzęcych, „które cieszą się wielką sławą w kraju i za granicą”. Sugeruje to rozwój regionu – w przeciwieństwie do bardziej zrównoważonych „wewnętrznych” prowincji ChRL – jako dostawcy surowców dla chińskiego przemysłu i eksportu.

W wywiadzie znalazł się również standardowy opis trudności, z jakimi zmagają się kadry w Tybecie, oraz wdzięczności „mniejszości narodowych” za ich poświęcenie. Yang podkreśla, że podczas 10 lat w TRA spędził tam „siedem świąt wiosennych z kadrami i różnymi narodowościami”. Nowy Rok, jak Boże Narodzenie na Zachodzie, jest dla Chińczyków najważniejszym świętem, które powinno się obchodzić z najbliższymi w rodzinnym domu. „Towarzysze, którzy przyjeżdżają tu z prowincji centralnych – kontynuuje Yang – będą musieli przejść próbę oddzielenia” od krewnych oraz „surowego środowiska”. Nowy gubernator najwyraźniej spodziewa się podobnych trudności w Qinghai, którego mieszkańcy są dla niego „prostymi i szczerymi ludźmi, interesującymi się zawsze stanem mojego zdrowia i warunkami mieszkaniowymi”.

* Według konstytucji ChRL przewodniczący Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych zajmuje wyższą pozycję od gubernatora, gdyż ZPL, jako ciało ustawodawcze, kontroluje władzę wykonawczą i wybiera gubernatora. W rzeczywistości tak zgromadzenie, jak rząd są całkowicie podporządkowane partii. Zgromadzenie podpisuje się po prostu pod jej decyzjami, a rząd ma je realizować. Rząd – w przeciwieństwie do Zgromadzenia, które zajmuje się wyłącznie dokumentami – sprawuje definiowaną przez partię władzę, co sprawia, że gubernator jest osobą bardziej wpływową od przewodniczącego ZPL. Faktyczna hierarchia władzy przedstawia się więc następująco: sekretarz partii, gubernator, przewodniczący ZPL.