Chińskie media często publikują statystyki – liczby sadzonek, powierzchnię zalesionych terenów itd. – oraz informują o entuzjazmie, z jakim jakoby uczestniczy w kampanii ludność lokalna. Nie wspominają jednak, w jaki sposób wykorzystywano te ziemie do tej pory. Z relacji Tybetańczyków mieszkających we wschodnim Tybecie (prefektury Malho, Kannan, Ngaba, Kardze), Lhasie i Czamdo wynika, że drzewa i krzewy sadzi się – pod przymusem – na ziemiach uprawnych, na których wcześniej uprawiano pszenicę i jęczmień. Tybetańczycy podkreślają, że rząd obiecuje im odszkodowania (finansowe i w postaci dostaw ziarna) przez okres co najmniej pięciu lat. Nieodmiennie wyrażają też ogromny niepokój o przyszłość i przetrwanie tradycyjnego stylu życia. Wielu obawia się, że władze chcą wywrzeć na nich dyskretną presję, by zmniejszyć – zgodnie z ogłoszonymi niedawno planami – populację w niektórych regionach wiejskich. Inni sądzą, że płacą za ochronę chińskich miast – zagrożonych powodziami z powodu wcześniejszego karczowania lasów, za które chłopi nie ponoszą żadnej odpowiedzialności – położonych w dolnym biegu tybetańskich rzek. Młodzi ludzie bywają zadowoleni, że będą mieli ziarno bez ciężkiej pracy w polu, nie wiadomo jednak, czy obiecane rekompensaty pokryją straty chłopów. Z niektórych relacji wynika, że władze myślą o zapewnieniu chłopom dochodów z ziemi – sadzi się drzewa owocowe, obiecuje rolnikom prawo do używania w przyszłości drewna, sugeruje hodowanie i zbieranie leczniczych ziół.

Od pewnego czasu napływają również doniesienia o zachęcaniu koczowników do sadzenia drzew na pastwiskach. Część łąk zamknięto dla stad, by zwiększyć pogłowie dzikich zwierząt, np. dzikich jaków.

Choć programy sadzenia drzew realizowano od początku chińskich rządów w Tybecie (z reguły zajmowali się tym, przymusowo, chłopi i więźniowie), na polecenie władz lub za ich zgodą wywieziono z Tybetu ogromne ilości drewna – zwłaszcza z gęsto zalesionych tybetańskich prefektur i okręgów autonomicznych prowincji Sichuan, Yunnan, Qinghai i Gansu. Po dramatycznych powodziach w 1998 roku władze zaczęły jednak szukać bardziej radykalnych metod ochrony stoków i lasów, co doprowadziło do zakazu wyrębu w wielu regionach. Według nieoficjalnych źródeł w wielu innych miejscach wyręb ograniczono; władze starają się też zapobiegać ścinaniu drzew przez ludność lokalną.

W tym samym czasie pojawiły się pierwsze raporty o informowaniu chłopów przez władze lokalne z różnych regionów Gansu, Qinghai i Sichuanu, że cześć ziemi uprawnych musi zostać zalesiona. Chłopom, którzy sadzili na swoich polach drzewa i krzewy, obiecywano wypłacać przez pięć lat odszkodowania (w ziarnie) w zależności od liczby zalesionych mu (1 mu = 0,16466 ara). Wzrosła też liczba doniesień o programach zalesiania w różnych częściach Tybetu. Chińskie media tradycyjnie opisywały entuzjazm lokalnych społeczności i kadr, przy okazji „edukując masy”. „W celu zwiększenia powierzchni terenów zielonych i zmiany środowiska biologicznego okręg Dengczen [prefektury Czamdo] aktywnie kieruje koczowników i rolników do sadzenia drzew – donosił 5 lutego 2004 Dziennik Tybetański. – Okręg Dengczen wykorzystał wolny czas koczowników i chłopów, po zakończeniu żniw, przed pracowitą wiosną, i zmobilizował masy do kopania dołów oraz naprawy kanałów irygacyjnych, nie zakłócając przy tym ich codziennego życia. Szen [chiń. xian, okręg] w zjednoczony sposób zakupił i rozdał szangom [chiń. xiang, dystrykt, obwód, dawniej miasto, teraz również skupisko wiosek] nasiona drzew na święto sadzenia. Kadry i urzędnicy aktywnie sadzą drzewa w dni wolne od pracy, a co piątek je podlewają. Wszyscy, od najniższych rangą po głowę okręgu, przynoszą narzędzia i uczestniczą w sadzeniu, gruntownie gwarantując przetrwanie drzew”.

„Nowa polityka dotarła do nas koło 1999, 2000 roku – powiedział TIN urzędnik, kierujący dystryktem w Qinghai. – Powiedziano nam, że na ziemiach uprawnych trzeba sadzić drzewa, żeby chronić środowisko i hodować lasy. Mamy jednak swoje wątpliwości co do prawdziwości tych wyjaśnień. W naszym obwodzie jest wiele nieużytków, na których nie sadzi się żadnych drzew, każąc jednocześnie ludziom sadzić je na własnych gruntach. Rząd mówi, że póki drzewa rosną, przez pięć lat chłopi dostawać będą odszkodowania: 200 gjama ziarna [1 gjama = 500 gramów] i 50 yuanów [ok. 6 USD] rocznie za jedno mu ziemi.

Pytanie: Z jakiego powodu?
Odpowiedź: Mówią, że ochrony środowiska. Mówią, że zbyt intensywne karczowanie drzew w regionach położonych wyżej spowodowało powodzie i katastrofy w Chinach. Teraz sadzą drzewa.
Pytanie: Kiedy zaczęli je sadzić?
Odpowiedź: Kontrakty podpisano w listopadzie 1999 roku, a od marca, kwietnia 2002 zaczęli kazać sadzić.
Pytanie: Czy nadal uprawia się pola?
Odpowiedź: Niektóre się uprawia. Niewiele. Na przykład nasz obwód zobowiązano do obsadzenia drzewami 50 procent zim uprawnych. Nasze pola położone są wysoko, więc nie wyrosną na nich drzewa owocowe. Sadzi się wierzby, topole i trawę.
Pytanie: Kto jest za to odpowiedzialny?
Odpowiedź: Szef obwodu i sekretarz partii.
Pytanie: A co myślą ludzie o sadzeniu lasu na polach?
Odpowiedź: Niedawno rząd podpisał kontrakty z chłopami. Powiedzieli, że mają prawo do swojej ziemi przez 30 lat. Dali prostym ludziom takie małe książeczki. Kiedy rząd ogłosił nową politykę, ludzie zaczęli się skarżyć administracji obwodów, a te poszły z tym do władz okręgu, które odpowiedziały, że to polityka centralna, której nie wolno się sprzeciwiać.
Pytanie: Jak sadzenie drzew wpłynie na dochody ludności?
Odpowiedź: Przez pięć lat dają 200 gjama [100 kg] ziarna za mu zalesionej ziemi. Co będzie potem, nie wiem. Umowa obowiązuje pięć lat. Powiedzieli, że dadzą 200 gjama i 50 yuanów za mu.
Pytanie: Skąd biorą ziarno?
Odpowiedź: Przywożą z Chin.
Pytanie: Ile ziarna uzyskuje się z mu ziemi w waszym regionie?
Odpowiedź: Ponad 250 gjama [125 kg]”.

„Przez trzy lata kazano ludziom sadzić drzewa na określonej powierzchni – mówi członek okręgowych struktur Ludowej Politycznej Konferencji Konsultatywnej. – Jeśli rodzina miała od 20 do 30 mu uprawnej ziemi, w ciągu roku musiała posadzić drzewa na pięciu, sześciu mu [0,33-0,39 ha]. W następnym roku znów pięć, sześć mu. To zniszczy uprawy w naszym regionie. Co rok dają 300 gjama [150 kg] za mu ziemi. Będą to robić przez trzy czy cztery lata. Nie wiemy, co będzie potem. Nie możemy jeść drzew. Trudno będzie związać koniec z końcem.

Pytanie: Co czują ludzie?
Odpowiedź: Smutek i cierpienie, ale nikt nie waży się o tym mówić.
Pytanie: Jakie drzewa się sadzi?
Odpowiedź: Krzaki. Jest trochę drzew, ale mówią, że krzaki rosną szybciej.
Pytanie: Czy dostają coś w zamian?
Odpowiedź: Powiedzieli, że dadzą 300 gjama ziarna za mu obsadzonej ziemi.
Pytanie: Czy na posiedzeniu Konferencji mówiło się o tych problemach?
Odpowiedź: Tak, mówiło się. Jest czas na zgłaszanie uwag i wtedy podniesiono tę kwestię. Nie można było jednak nic zmienić. Delegaci mieli wiele uwag. „Jeżeli tyle ziemi obsadzi się drzewami, ludzie umrą z głodu”, mówili. „Myślenie o sprawach państwa [Chin] nie ma tu zastosowania, ponieważ jesteśmy uzależnieni od naszych pól, a sadzenie drzew nas zrujnuje”. W odpowiedzi usłyszeli tylko, że to decyzja rządu”.

„Mieszkańcy wszystkich sześciu wiosek naszego okręgu Rebgong Tongren, wszystkich sześciu, muszą sadzić kolczaste krzaki lakhi i sosny [tyb. thangma] – relacjonuje chłop z Rebgongu. – Krzaki są bezużyteczne. Zaczęło się w 1998 roku. Mamy 24 mu [1,6 ha] ziemi uprawnej. Kazali nam obsadzić krzakami 10 mu [0,66 ha]. Krzaki i drzewa sadzi się gdzie popadnie, ale drzewa rosną źle. Kolczaste krzaki i trwa rosną dobrze. Władze ogrodziły tereny, na których je posadzono. Rząd daje za to 200 gjama [100 kg] jęczmienia za mu ziemi. Na rok. Ludzie mówią, że po ośmiu latach przestaną dawać, ale tego nie wiem. Trzeba to sadzić, nie można odmówić. Nie pamiętam, jakie biuro odpowiada za sadzenie, ale na nas zawsze naciska administracja okręgu. Mierzą, gdzie mamy sadzić krzaki i drzewa, a gdzie wolno nam uprawiać ziemię. Mówią, że robimy to dla rozwoju naszego okręgu, dla ochrony wody i żeby było więcej deszczu. Krzakami i drzewami obsadza się z zasady nienawodnione grunty. Nie sądzę, by robiono to na nawadnianych polach. W tym roku w Tongren zaczęto sadzić las w górach, w południowej części okręgu. Zbudowali też drogę. Mówią, że z czasem ma tam powstać region turystyczny. Ludzie opowiadają, że rząd twierdzi, iż na terenach zalesionych będzie można uprawiać zioła lecznicze, ale starsi uważają, że nie należy tego robić, że nie trzeba niszczyć w tym celu ziemi”.

„Pytanie: Co uprawiacie na swoich polach.
Odpowiedź: Pszenicę, jęczmień, groch, jug go [trawę, z której robi się paszę dla zwierząt], ale teraz Chińczycy każą nam sadzić drzewa i krzaki – mówi chłopka z okolic Gansu w północno-wschodnim Amdo. – Każą sadzić krzaki takie jak w górach. Sadzimy je tam, gdzie do tej pory uprawialiśmy jęczmień i inne rośliny.
Pytanie: Kto wam każe to robić?
Odpowiedź: Rząd. To jest obowiązkowe, wszyscy muszą sadzić. Niektóre rodziny uprawiają jug go, inni sadzą drzewa, a jeszcze inni krzaki. Moja rodzina musi sadzić drzewa.
Pytanie: Gdzie?
Odpowiedź: Na naszych polach. Chińczycy zmuszają nas do sadzenia drzew, choć mówimy im, że tego nie chcemy. Trzeba je sadzić samemu. Potem przychodzą to sprawdzić. Sprawdzić, czy posadziło się drzewa na swoim polu. W naszym regionie normalnie nie ma Chińczyków. Przyjeżdżają z prefektury Kanlho. Jeżeli zasadzone drzewa uschną, trzeba je sadzić jeszcze raz. Jeśli rosną dobrze, nie trzeba sadzić nowych. Trzeba obsadzić dwa pola. W naszym przypadku było to 100 lub 200 drzew.
Pytanie: Czy dają na to jakieś pieniądze?
Odpowiedź: Administracja szenu daje rocznie 1.000 gjama [500 kg] ryżu każdej rodzinie”.

„Pytanie: Skąd pochodzisz?
Odpowiedź: Z wioski Bumnag w okręgu Markham prefektury Czamdo.
Pytanie: Co uprawiasz?
Odpowiedź: Jesteśmy i rolnikami, i koczownikami. Jest nas w domu 11 osób. Co rok każde z nas musi zasadzić trzy drzewa. Można je sadzić, gdzie się chce. Na naszej ziemi uprawiamy rzodkiew, jęczmień, groch i trochę warzyw.
Pytanie: Czy w waszym regionie jest program zalesiania?
Odpowiedź: Nie ogłosili kampanii sadzenia drzew na naszej ziemi. Ale na równinie Dzongre [w naszym okręgu], która przypomina pustynię, sadzą przy szosie mnóstwo ciernistych krzaków; niskich, kolczastych krzaków.
Pytanie: Czy wiesz, co planują władze?
Odpowiedź: Z tego, co słyszałem, mają sadzić te krzaki we wszystkich okręgach prefektury Czamdo, ale u nas do tej pory tego nie ogłoszono. Żyje się nam tu dobrze. Nie zbieramy jarcagambu [roślina lecznicza; popularne źródło dodatkowych dochodów w wielu regionach Tybetu], za to mamy tu grzyby”.