Do TIN docierajš kolejne informacje o represjach w położonym w pobliżu Lhasy klasztorze Curphu. Po opuszczeniu klasztoru przez Karmapę 28 grudnia 1999 aresztowano co najmniej dwóch mnichów. Z nie potwierdzonych relacji wynika, iż władze chińskie zorientowały się, że Karmapa zniknšł, przed 1 stycznia.

W tym samym tygodniu władze dały jeszcze jeden dowód determinacji, z jakš próbujš kontrolować życie religijne w Tybecie, ogłaszajšc odnalezienie nowego wcielenia innego ważnego lamy, Retinga Rinpocze. Dziennik Tybetański podał, iż 30 grudnia 1999 odbyła się konferencja prasowa, na której przedstawiciel rzšdu poinformował, że poszukiwania VII Retinga Rinpocze odbywały się “zgodnie ze stosownymi przepisami władz centralnych i TRA, systemem historycznym i przepisami religijnymi”.

Gdy tylko władze zorientowały się, że Karmapy nie ma w klasztorze, w Curphu (okręg Toelung Deczen, podlegajšcy administracyjnie Lhasie) wprowadzono nadzwyczajne œrodki bezpieczeństwa, wszczynajšc dochodzenie w sprawie ucieczki. ródło TIN podaje, że w Curphu pojawił się oddział Ludowej Policji Zbrojnej z okręgu Toelung Deczen. Mnisi majš zakaz opuszczania klasztoru i sš przesłuchiwani. Co najmniej dwóch aresztowano i wywieziono do siedziby władz okręgu. Z innych raportów wynika, że nadzwyczajne œrodki bezpieczeństwa wprowadzono również na szosach, biegnšcych do południowej granicy Tybetu.

Według hongkońskiego dziennika Ming Pao (9 stycznia), na wniosek najwyższych przywódców Komunistycznej Partii Chin zwołano “nadzwyczajnš konferencję” Rady Państwa i władz Tybetańskiego Regionu Autonomicznego (TRA), by wypracować “metody przeciwdziałania” zniknięciu chłopca. “Władze centralne nakazały przeprowadzenie œledztwa departamentom bezpieczeństwa państwa w Tybecie i Lhasie”, podaje gazeta. Ming Pao informuje, że rzšd Chin sšdzi, iż chłopiec został “wykorzystany przez pewnych ludzi i namówiony do ucieczki” za sprawš “emigracyjnych sił separatystycznych Dalajlamy w Indiach”. Gazeta twierdzi, że Pekin “różnymi kanałami” zabiega o kontakt z Karmapš w Indiach, “by lepiej zorientować się w sytuacji lub nakłonić go do powrotu do domu”.

Według Press Trust of India, 12 stycznia w Dharamsali pojawił się wuj Karmapy, Namgjal Gompu, by przekazać mu dwa listy z proœbš o powrót do Tybetu “w interesie pozostajšcych tam członków rodziny”.

Karmapa opuœcił Tybet bardzo niedawno, a jego obecnoœć w Indiach jest sprawš niezwykle drażliwš, nie ma więc żadnych informacji o jego dalszych planach. Rzšd Indii trwa przy oficjalnym stanowisku, mówišc, że Karmapa nie zwrócił się jeszcze przyznanie mu azylu politycznego; Ÿródła z Dharamsali uważajš, że władze indyjskie mogš zdecydować się na rozwišzanie kompromisowe, przyznajšc Karmapie status uchodŸcy, jaki ma większoœć jego rodaków w Indiach – da mu to prawo pobytu i dokument podróży, nie zmuszajšc rzšdu Indii do udzielenia mu lub odmówienia azylu politycznego, co postawiłoby Delhi w trudnej sytuacji. Jeżeli Karmapa pozostanie w Indiach, w najbliższej przyszłoœci nie odwiedzi zapewne klasztoru Rumtek w Sikkimie, siedziby XVI Karmapy [na wychodŸstwie]. Jednym z powodów sš kontrowersje, zwišzane z rywalem do tytuły karmapy, ale również skomplikowana sytuacja polityczna regionu: Chiny do tej pory nie uznały przyłšczenia Sikkimu do Indii w 1975 roku i uważajš go za niepodległe państwo.
 

Rozpoznanie Retinga Rinpocze

W dwa dni po opuszczeniu Curphu przez Karmapę władze w Lhasie poinformowały o zatwierdzeniu VII Retinga Rinpocze. Zastępca burmistrza Lhasy Dargje (chiń. Tajie) ogłosił na konferencji prasowej 30 grudnia 1999, iż rzšd TRA rozpatrzył pozytywnie proœbę Komitetu Demokratycznego Zarzšdzania klasztoru Reting o wskazanie reinkarnacji VI Retinga Rinpocze, który zmarł w lutym 1997. Wszystko odbyło się zgodnie z przepisami rzšdowymi, “majšc na względzie liczne œwiadectwa miłoœci do kraju i miłoœci do religii, jakie dał poprzedni VI Reting Rinpocze, oraz jego wpływ na szerokie masy kleru i zwykłych obywateli”.

Dziennik Tybetański (Xizang Ribao), który relacjonował wystšpienie Dargje 31 grudnia, podkreœlał, iż poszukiwania Retinga Rinpocze odbywały się zgodnie z “tradycyjnymi metodami”, polegajšcymi na “wróżeniu i szukaniu wizji w jeziorach przez słynšcych z cnót, starszych mnichów z regionu”. Gazeta podała również, że członkowie zespołu poszukiwawczego przemierzyli ponad 2,3 tys. km, odwiedzajšc 670 dzieci z 31 miast w oœmiu okręgach. Następnie poszukiwania zawężono do grupy ponad 20 chłopców. Dargje powiedział, że kandydat został zaaprobowany przez “wyższe władze” i że następnym krokiem będzie “obcięcie dziecku włosów, wybrania mu imienia zakonnego, przeprowadzenie intronizacji, by należycie zakończyć tę wielkš uroczystoœć buddyjskš”.

Kontrola władz nad poszukiwaniem inkarnacji [zmarłych lamów] w Tybecie wywołuje gniew wielu Tybetańczyków, którzy uważajš, że ateistyczne państwo chińskie nie ma prawa wtršcać się do jednej z najważniejszych tradycji duchowych Tybetu. Thubten Samphel, rzecznik tybetańskiego rzšdu emigracyjnego, powiedział dziœ, że “zgodnie z tradycjš o rozpoznaniu [inkarnacji] decyduje Jego Œwištobliwoœć [Dalajlama]”. Dodał, iż “wybór nie może być sprawš administracyjnš, ponieważ jest to kwestia wiary”. Inny tybetański uchodŸca powiedział TIN, że władze w Tybecie “nie dbajš o odnalezienie autentycznej inkarnacji”: “Dla nich to kwestia nominowania pierwszego z brzegu dziecka, któremu dadzš tytuł i ukształtujš zgodnie ze swojš politykš”.

Tradycyjnie, po œmierci lamy poszukiwania nowego wcielenia prowadzili najważniejsi mnisi z jego klasztoru, a następnie – zwłaszcza w przypadku pojawienia się jakichœ wštpliwoœci – prosili o aprobatę dalajlamy. Stopień zaangażowania dalajlamy zależał od statusu zmarłego lamy. Thubten Samphel powiedział TIN, że jeœli idzie o inkarnację Retinga, aprobata Dalajlamy ma znaczenie “decydujšce” z uwagi na bliskie więzi (“nauczyciela i ucznia”) łšczšce V Retinga (ok. 1913-47) z obecnym Dalajlamš.

Konflikt między tradycyjnymi wierzeniami a oficjalnymi przepisami wybuchł z całš mocš w 1995 roku w zwišzku z rozpoznaniem XI Panczenlamy. W maju 1995 Dalajlama wskazał Genduna Czokji Nimę; władze chińskie uwięziły chłopca i jego rodzinę, a następnie mianowały i intronizowały jako Panczenlamę innego kandydata, Gjalcena Norbu. Konflikt doprowadził do aresztowania i uwięzienia wielu mnichów; Czadrel Rinpocze, opat klasztoru Taszilhunpo, głównej siedziby panczenlamów, i szef grupy poszukujšcej [nowej inkarnacji] został skazany na szeœć lat więzienia.

Próba przejęcia kontroli nad procesem poszukiwania inkarnacji lamów jest tylko jednym z elementów polityki chińskich władz, które od dziesięciu lat zacieœniajš kontrolę na działalnoœciš religijnš i kapłanami wszystkich wyznań w całym kraju. Najważniejszym przedsięwzięciem tego rodzaju, które miało spacyfikować opór w tybetańskich klasztorach, była rozpoczęta w maju 1996 kampania edukacji patriotycznej. Z czasem objęła wszystkie œwištynie w TRA i poza jego granicami (w tym Curphu oraz klasztor Reting, położony w okręgu Lhundrub i podlegajšcy administracyjnie Lhasie). Kampania wywołała protesty w całym Tybecie, gdyż jej głównym elementem było zmuszenie mnichów do wyrzeczenia się Dalajlamy.

W ostatnich latach oficjalne media chwaliły i Curphu, i Reting, dajšc je za wzór “patriotycznych œwištyń”. Podobnie wyróżniano Karmapę i VI Retinga Rinpocze. Mimo “patriotycznej” etykietki, w ostatnich latach w obu tych klasztorach dochodziło do protestów, które zakończyły się aresztowaniem wielu mnichów.
 

Reting Rinpocze

V Reting Rinpocze jest ważnš i kontrowersyjnš postaciš we współczesnej historii Tybetu. W roku 1934, po œmierci XIII Dalajlamy, został wylosowany na regenta i odegrał kluczowš rolę w procesie poszukiwania obecnego Dalajlamy. Jako regent był też formalnie starszym nauczycielem XIV Dalajlamy. W 1941 roku zrezygnował z pełnienia tych funkcji. PóŸniej oskarżono go o spiskowanie z Chińczykami przeciwko rzšdowi tybetańskiemu i aresztowano w kwietniu 1947. Miesišc póŸniej zmarł w więzieniu w nie wyjaœnionych okolicznoœciach.

VI Reting Rinpocze nie odegrał ważnej roli. Wychowywany pod kontrolš komunistycznych władz, pierwsze oficjalne stanowisko otrzymał w wieku oœmiu lat, wchodzšc w 1956 roku do Stałego Komitetu Zwišzku Buddyjskiego TRA. W czasie rewolucji kulturalnej zgotowano mu wiec walki klasowej i wtršcono na rok do więzienia. Formalnie zrehabilitowany pod koniec lat 70., znów piastował wysokie stanowiska. Podobnie jak X Panczenlama, wybrał życie œwieckie, żenišc się po wyjœciu z więzienia. Zmarł 13 lutego 1997.
 

Sprostowanie: 7 stycznia TIN podał, że Szamar Rinpocze przebywa obecnie w Europie, wprowadzajšc Czytelników w błšd. Szamar Rinpocze jest teraz w Indiach.