12 sierpnia 2001 roku, w dwa dni po udzieleniu inicjacji Kalaczakry, wielkiej ceremonii buddyjskiej w szkole gelug buddyzmu tybetańskiego, zmarł Szardung Rinpocze, główny lama klasztoru Dzakhjung w prowincji Qinghai, wybitny uczony, specjalista od języka i kultury tybetańskiej. Trzy dni później hołd jego pamięci oddał Dalajlama: “W Tybecie jeden po drugim wymierają wielcy uczeni. Śmierć Szardunga Rinpocze jest wielką stratą dla narodu tybetańskiego, jego religii i kultury. To był święty lama, prawdziwy mistrz religii i kultury Tybetu”.  Szardung Rinpocze pracował na Uniwersytecie Narodowości Qinghai i pekińskiej Akademii Buddyzmu Tybetańskiego, gdzie wykładał na prośbę jej założyciela, X Panczenlamy, który zmarł w 1989 roku. “Nauczał wielu tybetańskich i mongolskich lamów, których zapraszał do Pekinu Panczenlama, by tchnąć nowe życie w tradycję buddyjską – powiedział TIN blisko związany z Rinpocze lama z prowincji Qinghai (obejmującej tradycyjnie tybetański region Amdo), obecnie uchodźca. – Miał uczniów w całych Chinach i Tybecie. Dla mnie z jego śmiercią runął jeden z filarów, które podtrzymują niebo”.

Ostatnimi naukami, jakich udzielił, była inicjacja Kalaczakry (“Koło Czasu”). Ceremonia odbyła się w jego klasztorze Dzakhjung (chiń. Xiaqiong) w okręgu Bajan (chiń. Hualong) prefektury Haidong. “Szardung Rinpocze zadzwonił do mnie z Tybetu ostatniego dnia Kalaczakry. Powiedział, że zakończył swoją pracę i że teraz może już odejść. Następnego dnia umarł”.

Szardung Lobsang Szadrub Gjaco urodził się w wiosce Goncer w pobliżu klasztoru Dzakhjung. Wedle biografii, którą opublikowano w 1994 roku w magazynie “Drangczar”, uznano go za inkarnację Szardunga Rinpocze, nim opuścił łono matki. Kiedy ukończył siedem lat, przyjęto go do klasztoru, gdzie szybko zdobył sławę wybitnego ucznia. Założony w 1349 roku Dzakhjung jest jedną z najstarszych i najważniejszych instytucji monastycznych w Tybecie. Przed ponad sześciuset laty został tu wyświęcony na mnicha szesnastoletni Congkhapa, ojciec szkoły gelug buddyzmu tybetańskiego.

Na Szardunga Rinpocze wywierano naciski polityczne, gdy w 1998 roku w jego klasztorze pojawiły się chińskie grupy robocze, prowadzące kampanię “edukacji patriotycznej” i zmuszające mnichów do potępienia Dalajlamy. Źródła TIN utrzymują, że Szardung Rinpocze nie mógł uczestniczyć w wielu wiecach politycznych, ponieważ przebywał w szpitalu.

Szardung Rinpocze rozpoczął karierę naukową w 1956 roku na Uniwersytecie Narodowości Qinghai, gdzie wykładał język tybetański. Pod koniec lat pięćdziesiątych uznano go za “kontrrewolucjonistę”. W czasach rewolucji kulturalnej przeszedł wiele thamzingów, “wieców walki klasowej”, na których piętnowano go za “propagowanie buddyzmu”, a nie marksizmu i leninizmu. Przebywający dziś za granicą lama powiedział TIN, że podczas owych kampanii Rinpocze był brutalnie prześladowany i wielokrotnie zmuszany do wykonywania ciężkiej pracy. Podczas jednego z thamzingów wybito mu dwa zęby za to, że splunął na kobietę, która próbowała zmusić go do powiedzenia, że “nie ma żadnych bóstw buddyjskich”.

Szardung Rinpocze został “zrehabilitowany” w 1979 roku – trzy lata po zakończeniu rewolucji kulturalnej. Po zwolnieniu wrócił na uniwersytet w Qinghai jako profesor wydziału “języków narodowości”. Przeszedł na emeryturę w 1985 roku, ale dwa lata później, na prośbę X Panczenlamy, zaczął wykładać w pekińskim instytucie buddyzmu tybetańskiego. Panczenlama założył tę akademię, by kształcić nauczycieli duchowych i świeckich Tybetańczyków, którzy musieli przerwać studia religijne w czasie rewolucji kulturalnej. Szardung Rinpocze i X Panczenlama przywiązywali ogromną wagę do studiów buddyjskich. Obaj uważali, że buddyzm nie podniesie się ze zniszczeń dekady rewolucji kulturalnej bez edukacji prostych Tybetańczyków i odbudowy klasztorów. Niektórzy uczniowie Szardunga Rinpocze zostali wybitnymi nauczycielami i uczonymi, inni zaszli wysoko w administracji. Rinpocze ukształtował wielu chińskich uczonych oraz tybetańskich i mongolskich lamów i tulku (inkarnowanych mistrzów), którzy nauczali później w rodzinnych stronach. Według lamy z Qinghai, który był jego uczniem, po zakończeniu rewolucji kulturalnej Szardung Rinpocze podróżował po całym Tybecie, pełniąc funkcję przedstawiciela X Panczenlamy i nadzorując odbudowę instytucji buddyjskich.