Lodi Gjari
Specjalny wysłannik Dalajlamy
Dharamsala, 11 czerwca 2003

Oświadczenie

Dzięki staraniom Jego Świątobliwości Dalajlamy we wrześniu 2002 roku ponownie nawiązaliśmy bezpośrednie kontakty z chińskimi przywódcami. Kontynuując ów proces, wraz z Kelsangiem Gjalcenem oraz towarzyszącymi nami Sonamem N. Dagpo i Bhuczungiem Ceringiem, złożyliśmy kolejną wizytę w Chinach, która trwała od 25 maja do 8 czerwca. Wizytę tę poprzedziły zmiany we władzach Komunistycznej Partii Chin i w chińskim rządzie, co dało nam sposobność do prowadzenia intensywnych rozmów z nowymi przywódcami Chin oraz urzędnikami odpowiedzialnymi za Tybet i nasze stosunki.

Obok głównego zadania, które polegało na kontynuowaniu procesu zainicjowanego we wrześniu zeszłego roku i prowadzeniu rozmów z odpowiedzialnymi za Tybet przywódcami chińskimi, mieliśmy trzy konkretne cele: po pierwsze, poszerzyć nasze zrozumienie sytuacji w Chinach, czemu służyć miało odwiedzanie różnych regionów i rozmawianie z urzędnikami, po drugie, spotkać się z chińskimi przywódcami buddyjskimi i odwiedzić święte miejsca buddyzmu, i wreszcie, przede wszystkim, odwiedzić regiony tybetańskie i rozmawiać z urzędnikami tybetańskimi.

W Pekinie spotkaliśmy się z panią Liu Yandong, która kieruje Departamentem Pracy Frontu Jedności Komunistycznej Partii Chin, jej zastępcą panem Zhu Weiqunem, zastępcą Sekretarza Generalnego panem Chang Rongjungiem i innymi wysokimi urzędnikami. Byliśmy pod wrażeniem uwagi i otwartości, jakie okazywali nam chińscy przywódcy. Obie strony zgodziły się, że w naszych dotychczasowych relacjach było wiele wzlotów i upadków i że w wielu kwestiach nadal nie ma między nami porozumienia. Odczuwało się potrzebę dalszych wysiłków, które pozwolą przezwyciężyć istniejące problemy, przynosząc wzajemne zrozumienie i zaufanie.

Pierwsze spotkanie i wymiana poglądów z naszymi nowymi chińskimi partnerami były bardzo zachęcające. Formalnie potwierdzono pozytywne kroki, które podejmują tybetańscy przywódcy w celu tworzenia klimatu sprzyjającego kontynuowaniu obecnego procesu; zasugerowaliśmy, by obie strony wykonały teraz kolejny krok.

Druga wizyta okazała się sposobnością do odwiedzenia regionów prowincji Jiangsu, Zhejiang i Yunnan. Byliśmy pod ogromnym wrażeniem gospodarczych i społecznych zmian, zachodzących w zwiedzanych przez nas miejscach.

Punktem kulminacyjnym naszej podróży była krótka wizyta w Gjalthangu, między innymi w założonym przez Wielkiego V Dalajlamę klasztorze Gaden Sumcenling w obecnej Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej Deczen prowincji Yunnan. W Yunnanie mieliśmy okazję rozmawiać z tybetańskimi urzędnikami szczebla prowincji i prefektury. Byliśmy pod wrażeniem wysiłków na rzecz ochrony pięknego środowiska naturalnego Gjalthangu oraz warunków bytowych części odwiedzanych przez nas rodzin. W trakcie rozmów kładliśmy jednak nacisk na wagę zachowania – równolegle do rozwoju materialnego – religijnej, kulturowej i językowej tożsamości tybetańskiej. Nasza wizyta była zbyt krótka, by stwierdzić, na ile skutecznie zachowuje się, chroni i promuje tybetański język, kulturę i religię w tym tybetańskim regionie.

W Yunnanie z radością zwiedzaliśmy regiony mniejszości etnicznych, należących do ludów Yi, Naxi (Dziang) i Bai. Mają one bliskie historyczne, kulturowe i religijne związki z Tybetańczykami. Z ogromną przyjemnością spotykaliśmy i nawiązywaliśmy przyjaźnie z urzędnikami pochodzącymi z owych grup.

Podczas naszej podróży spotykaliśmy się i w ciepłej atmosferze wymienialiśmy poglądy z urzędnikami szczebla prowincji. Złożyliśmy wizytę w Putou (Riło Potala) w prowincji Zhejiang i Jizu (Riło Dżakang) w Yunnanie. Te dwie góry są święte dla tybetańskich i chińskich buddystów; odwiedzenie ich było dla nas zaszczytem. W Pekinie szczególną przyjemność sprawiło nam spotkanie z Mistrzem Yichengiem, przewodniczącym, i Mistrzem Sheng Hui, wiceprzewodniczącym Chińskiego Związku Buddyjskiego. Spotkania z różnymi urzędnikami państwowymi i przywódcami religijnymi pozwoliły nam na podzielenie się z nimi niektórymi refleksjami Jego Świątobliwości Dalajlamy.

Dziś zdaliśmy relację z naszej wizyty Jego Świątobliwości Dalajlamie. Jego Świątobliwość był szczególnie zadowolony z faktu, że chińscy przywódcy pozytywnie oceniają nasze ostatnie bezpośrednie kontakty. Cieszy się, że są one rozwijane, i podkreśla konieczność kontynuowania energicznych zabiegów o pogłębianie owego procesu. Nasza misja polega na doprowadzeniu go do [pułapu] szczerych negocjacji, pozwalających na znalezienie rozwiązania dla Tybetańczyków, które będą mogły przyjąć obie strony.

Prof. Samdong Rinpocze, prezes Kaszagu (gabinetu tybetańskiego), który udzielał ciągłych, szczegółowych wskazówek oraz stanowczego poparcia naszej misji, wyraził determinację utrzymania obecnego kursu tworzenia atmosfery sprzyjającej kontynuowaniu procesu zbliżenia.

Gospodarzem naszej wizyty był Departament Pracy Frontu Jedności Komunistycznej Partii Chin. W organizację naszej wizyty zaangażowanych było wiele innych władz, w tym rządy Szanghaju, Jiangsu, Zhejiangu i Yunnanu oraz ich prefektur autonomicznych, miast i okręgów. Pragniemy wyrazić naszą szczerą wdzięczność urzędnikom różnych szczebli za okazywaną nam gościnność i pomoc.


[powrót]