8 stycznia 2003 nepalski Urząd Imigracyjny skazał na trzy lata więzienia troje Tybetańczyków – w tym dwoje młodocianych – którzy próbowali przedostać się przez terytorium tego kraju do Indii. Piętnastoletnią Janglhę Co osadzono na oddziale kobiecym Więzienia Centralnego, a Samdup (15 lat) i Taszi (30) odbywają kary w Dili Bazaar.

Wszyscy skazani pochodzą z Amdo Labrang w Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej Kanlho (chiń. Gannan) prowincji Gansu. Aresztowano ich 13 grudnia 2002 w Boudha, “tybetańskiej” dzielnicy Katmandu. Po trzech dniach, które spędzili w lokalnym komisariacie, zostali przeniesieni do aresztu Urzędu Imigracyjnego. 17 grudnia, po wszczęciu oficjalnego dochodzenia, przewieziono ich do więzienia. 8 stycznia 2003 wrócili do Urzędu Imigracyjnego, który wymierzył im grzywnę w wysokości 29.083,52 rupii (372 USD). W rozprawie nie uczestniczył tłumacz. W sentencji wyroku napisano, że “jeśli skazani nie zapłacą całej kwoty, zostaną osadzeni na trzy lata w więzieniu za nielegalny pobyt na terytorium Nepalu i nieuiszczenie opłaty wizowej”.

“Jesteśmy zdumieni tymi karami, które wymierzono wkrótce po naszych rozmowach z nepalskimi urzędnikami – mówi Mary Beth Markey, dyrektor ICT. – Pekin wywiera na Nepal ogromną presję, niemniej Stany Zjednoczone dały do zrozumienia władzom tego kraju, że zależy im na bezpiecznym tranzycie uciekinierów z Tybetu. Mamy nadzieję, że Katmandu wróci do wcześniejszej polityki, która opierała się na dżentelmeńskiej umowie z biurem Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR)”.

Merkey i Kelly Currie z ICT należały do delegacji Kongresu USA, która w grudniu prowadziła rozmowy z nepalskimi urzędnikami, odpowiedzialnymi za sprawy tybetańskich uchodźców.

W 1989 roku UNHCR zawarł nieformalną, “dżentelmeńską” umowę z Katmandu, na mocy której władze Nepalu zezwalały na tranzyt uciekinierów z Tybetu do Indii. Dyrektor generalny Urzędu Imigracyjnego Subarna Lal Shrestha poinformował jednak przedstawicieli ICT, że “żadnej umowy nie ma”. Pytany, dlaczego trójki uciekinierów nie przekazano, jak zwykle, pracownikom UNHCR, oświadczył, że “przegapiono odpowiedni moment, w związku z czym zastosowaliśmy obowiązujące przepisy”.

W nepalskich więzieniach przebywa obecnie 13 Tybetańczyków, skazanych za nielegalny pobyt w tym kraju. Pozostali odbywają kary od trzech do dziesięciu lat więzienia (grzywny od 1.600 do 2.700 USD). Nepalczycy, którzy popierają sprawę Tybetu, są zdania, że zapłacenie owych kar mogłoby wywołać falę kolejnych aresztowań, i uważają, iż należy szukać rozwiązań politycznych. ICT wzywa rządy Stanów Zjednoczonych i innych państw, posiadających przedstawicielstwa w Nepalu, do zabiegania o wypracowanie porozumienia między UNHCR i Katmandu, które zapobiegnie kolejnym aresztowaniom i rozładuje napięcie między Nepalczykami i Tybetańczykami, widzącymi w tych doraźnych postępowaniach i wysokich grzywnach “szantaż” i “wymuszenie”.